Indian hizkuntza berria topatu dute

Tira, badakit apur bat "tikismikis" jarriko naizela, aldrebes xamar akaso... baina ezin esan gabe geratu.



Kontua da Sustatun albistea ikusi dudanean, goiburuak atentzioa deitu didala. "Hizkuntza berria" topatu omen baitute, titular horren arabera.



Pentsatzekoa da, ordea, hizkuntza hau "berria" baino, "zaharra" izango dela, ezta? Aspalditik dagoela hor, alegia. Hitzegiten dutenentzako, bederen, ez zela ez ezaguna. Hor zegoela, lehenagotik ere existitzen zela...



Beste kontu bat da Mendebaldeko hizkuntzalariek Koro hizkuntzaren berri ez izatea orain arte.



Esan nahi dudana da, Amerikaren "deskubrimentuaz" hitz egiten denean bezala, nahigabeko izaera etnozentrista dariola titularrari. Mendebaldeak ezagutzen ez badu existituko ez balitz bezala. Ni ere ez nago kutsu mendebaldar horretaz libre, jakina.



Egia esateko, niretzako ere ez da erraza titular zuzena asmatzen. "Ikertzaileentzat ezezaguna zen hizkuntza aurkitu dute Indian", agian, edo horrelako zerbait.



HTML lengoaia da (jada ez hain) berria, Koro hizkuntza ez dut uste.



Ñabardura linguistikoak...

Olatz Simonek prestatuko duen erreportajean izango dugu hizkuntz honen berri gehiago. Ejem.

Atzo ez nuen BBCren jatorrizko artikulua irakurri, baina, fijatzen bazarete, haiek kontu handiagoa izan dutela dirudi:



"Indian language is new to science".

"The newly recognised language".

"Researchers have identified a language new to science".

Sarrietan iruditzen zait hizkuntza politikoki zuzenarekin urrutiegi joaten garela eta hizkuntzaren ekonomia ahaztu egiten dugula.

Niri ere halaxe iruditzen zait maiz, Iñaki.. eta ohartarazi dut lehenengo lerroan ñabardura bati buruz ariko nintzela, "tikismikiskeria" bati buruz.



Baina, antza, BBCk hizkuntza zuzentasuna hautatu du hizkuntzaren ekonomiaren ordez. Ez du idatzi "New language found in India" (askoz ere ekonomikoa, bistan da) "Indian language is new to science" baizik. Lehena errazagoa eta akaso eraginkorragoa izan zitekeen, bigarrena nire ustez zuzenagoa.



Eta ez da zuzenkeria politiko kontua,koherentzia kontua baizik. Zuzentasun politikoa itxurakeriaz josita egon ohi da. Nik ez dut inoren aurrean (kasu honetan) zuzenkeria politikoz jokatzeko inolako beharrik.



Albistea ikusterakoan hemen azaldutakoa bururatu zait eta, koherentziagatik besterik ez bada ere, adieraztea otu zait. Besterik ez.

Haritz Rodriguez-en ñabardura ez da zuzenkeria politikoa, baizik eta zuzentasun linguistikoa. Berdin zait beste erdaretan nola den, baina euskaraz "beste bat" esaten da, esatekotan, gaztelaniaz adibidez "nuevo" erabiltzen den kasu askotan. Honetan, beraz, "(Ezaguna ez zen) Beste hizkuntza bat" izan beharko luke, edo beste zerbait.

Hara, ba nik "itzuli" nuen albistea eta alde guztietatik ari naiz ederrak jasotzen! Noski, neuk ere badakit "berria" ez dela, "GURETZAT berria" baizik. Hobeto idatzita egon zitekeen? Ziur aski. Baina uste dut denok ulertu duzuela albistean esaten dena. Eta inork ez du komentatu albistea bera! Hemen idazteko filologoa izan behar bada, ni ez naiz...

Kaixo, "albistea itzuli duena".



Ez dut uste egurra jasotzen ari zarenik. Soilik geure iritzia plazaratu dugu idatzitakoaren inguruan edo, hobe,idazteko moduaren inguruan. Errespetuz, eta inor jipoitzeko asmorik gabe (hasiera hasieratik).



Artikulu honek hori iradoki dit ezer baino lehenago, eta horregatik aipatu dut (albistea irakurria nuen hemen baino lehenago Gara egunkariko kontrazalean).



Eta ez da egia artikuluan esaten denaz hitzegiten ari ez garenik. Esaten denaz eta esateko moduaz ari gara eztabaidatzen. Mendealdearentzat "berria den zerbait deskubritzen" den bakoitzean erabiltzen dugun hizkuntzaz. Ez gara ari off-topic, inola ere.



Hemen idazteko ez da filologoa izan behar (ni ere ez naiz). Eta gainera, ez gara ari filologia kontuetaz. Zer ikusi gehiago du mendebaldeko kulturarekin hizkuntzalaritzarekin baino.



Hori bai, hemen (eta edonon) idazteeko orduan prest egon behar da idatzitakoaren inguruan edo idazteko moduaren inguruan kritikak jasotzeko.



Idazten duenari, gertatu ohi zaio.