Coetzee Literaturako Nobel sariduna euskaraturik irakurriko dugu

John Maxwell Coetzee idazlea orain 63 urte jaio zen Lurmutur Hirian, Hego Afrikan, eta Texasko Unibertsitatean ikasi zuen, ordenagailuen hizkuntza.

Nobel Saria ematen duen epaimahaiak azpimarratu du Coetzee-k oso ondo lantzen dituela bere lanak. Halaber, bikaintzat jotzen ditu haren konposizioak, elkarrizketak eta analisiak. Aldi berean, baina, dio oharrak, sekulako ahalmena du edozer zalantzan jartzeko, errukirik gabe kritikatzen du Mendebaleko zibilizazioaren arrazionalismo krudela eta azaleko moralitatea.

Coetzee oso ezaguna da Hego Afrikan. Zortzi eleberri baino gehiago idatzi ditu, eta hainbat entsegu eta manifestu, era guztietako gaiak lantzen dituela, errugbitik hasi eta zentsuraraino. 1991n Suediako Akademiak beste hegoafrikarrari eman zion Literaturako Nobel saria: Nadine Gordimerri.

Coetzee-ren lanak

Hona hemen J.M. Coetzee-k idatzitako fikziozko liburuak

• Dusklands (1974)


• In the Heart of the Country: A Novel (1977)


• Waiting for the Barbarians (1980)


• Life and Times of Michael K 1983 (Booker saria irabazi zuen, 1983an)


• Foe (1986)


• Age of Iron (1990)


• A Land Apart (1992)


• The Master of Petersburg (1994)


• Disgrace 1999 (Booker saria irabazi zuen, 1999an)


• The Lives of Animals (1999)


• Youth: Scenes from Provincial Life II (2002)


• Elizabeth (2003)

Entseguetan, berriz, hauek dira lanik aipagarrienak:

• White Writing: On the Culture of Letters (1988)


• Doubling the Point : Essays and Interviews (1992)


• Giving Offense: Essays on Censorship (1996)


• Stranger Shores: Literary Essays, 1986-1999 (2001)

The Guardian egunkariak
sariaren europar-zentrismoa salatzen du nolabait. Dio azken zortzi urteotan europarrek irabazi dutela Literaturako Nobel saria (tartean sartzen ditu Naipaul eta Gao Xingjian). 1980tik hona, hiru irabazle izan dira Afrikakoak, beste hiru Hego Amerikakoak, bi AEBetakoak eta bat Asiakoa. Hamalau urte igaro dira Ekialde Hurbileko batek irabazi zuenetik, Naguib Mahfouz egiptiarra.

• 2003: J.M. Coetzee, Hego Afrika


• 2002: Imre Kertesz, Hungaria


• 2001: V.S. Naipaul, Trinidaden jaiotako britainiarra


• 2000: Gao Xingjian, Txinak jaiotako frantsesa


• 1999: Guenter Grass, Alemania


• 1998: Jose Saramago, Portugal


• 1997: Dario Fo, Italia


• 1996: Wislawa Szymborska, Polonia


• 1995: Seamus Heaney, Irlanda


• 1994: Kenzaburo Oe, Japonia


• 1993: Toni Morrison, AEB


• 1992: Derek Walcott, St. Lucia


• 1991: Nadine Gordimer, Hego Afrika


• 1990: Octavio Paz, Mexiko


• 1989: Camilo Jose Cela, Espainia


• 1988: Naguib Mahfouz, Egipto


• 1987: Joseph Brodsky, Errusian jaiotako amerikarra


• 1986: Wole Soyinka, Nigeria


• 1985: Claude Simon, Frantzia


• 1984: Jaroslav Seifert, Txekia


• 1983: William Golding, Britainia Handia


• 1982: Gabriel Garcia Marquez, Kolonbia


• 1981: Elias Canetti, Bulgarian jaiotako britainiarra


• 1980: Czeslaw Milosz, Polonian jaiotako amerikarra


• 1979: Odysseus Elytis, Grezia


• 1978: Isaac Bashevis Singer, Polonian jaiotako amerikarra


• 1977: Vicente Aleixandre, Espainia


• 1976: Saul Bellow, Kanadan jaiotako amerikarra


• 1975: Eugenio Montale, Italia


• 1974: Eyvind Johnson eta Harry Martinson, Suedia


• 1973: Patrick White, Bretainia Handian jaiotako australiarra


• 1972: Heinrich Boell, Alemania


• 1971: Pablo Neruda, Txile


• 1970: Alexander Solzhenitsyn, Errusia


• 1969: Samuel Beckett, Irlanda


• 1968: Yasunari Kawabata, Japonia


• 1967: Miguel A. Asturias, Guatemala


• 1966: Shmuel Y. Agnon, Polonian jaiotako israeldarra, eta Nelly Sachs, Alemanian jaiotako suediarra


• 1965: Mikhail Sholokhov, Errusia


• 1964: Jean-Paul Sartre, Frantzia (ez zuen onartu saria)


• 1963: Giorgos Seferis, Turkian jaiotako greziarra


• 1962: John Steinbeck, AEB


• 1961: Ivo Andric, Jugoslavia


• 1960: Saint-John Perse, Frantzia

Amazon.com Interneteko liburudendako
Coetzeeren atalean bere hainbat liburu aurkituko ditugu salgai.

Baina ez bakarrik erosteko aukerarekin. Batzuen pasarte luzeak ere (10 orri ingurukoak) irakurtzeko aukera ere badago. Esate baterako:

• Life and Times of Michael K


• The Lives of Animals


• Age of Iron


• Waiting for the Barbarians


• Disgrace

Euskal kulturan askotan egiten dugun akatsa da: norbaitek ovni-ei buruz zerbait idatzi, "ovni-ei buruzko lehenengo euskal obra" dela esan, eta aurretik egotea besteren bat.



Oraingoan nik egin dut hutsa. Lagun batek ohartarazi didanez, garai batean "La primitiva Casa Baroja"n atera omen zuten zerbait Coetzeerena. Saiatu naiz informazio zehatzagoa jakiten, baina ezin izan dut. Dena dela, barkazioa eskatu behar Barojakoei, Coetzee itzultzeko lana hartu zuenari, eta zuei guztiei.

Agian "Literatur Gazeta"-n argitaratutako testu batez ari zen zure laguna: hain zuzen ere 2. zenbakian (1985), Hego Afrikako literaturari buruzko nolabaiteko monografiko batean sartuta dagoen "Life and Times of Michael K." nobelaren pasarte batez ("Michael K, bere bizitza, bere garaia" bezala itzuli zuen Patri Apalategik, pasartearen euskaratzaileak). Susa argitaletxekoen lan beti izugarriari esker hemen aurki dezakezue, Ibiñagabeitia proiektuaren webgunean

Bestalde, "Literatur Gazeta"-ren zenbaki horretan bertan, Coetzeeri buruzko artikulu bat, Juan Antton Zubikarairena, "J.M. Coetzee: «Michael K...» edo apartheid denontzat" izenburupean. Hemen.

Coetzeeren aipamenak, bestalde, behin baino gehiagotan egin ditu Anjel Lertxundik; oker ez banago, Coetzeeren obraren ezagule ona (eta aspaldikoa) da. Duela gutxi aipatu zuen "Berria"-ko bere zutabe magistraletako batean, Apartheid
delakoan, alegia.