AEB, Irak ala Ipar Korea?
Nazioarteko gaiak lantzen dituen TIME aldizkari ospetsuaren webgunean inkesta bat ageri da. Erabiltzaileak ondoko galderari erantzun behar dio: Zein herrialdek mehatxatzen du gehien 2003ko nazioarteko bakea? Aukeran: AEB, Irak eta Ipar Korea. Orain arte estatubatuarrak dira garaile.
Urte eta erdi baino ez da igaro New York eta Washingtoneko atentatuak gertatu zirenetik, eta batzuk orduan Bushen Administrazioak bere kanpo-politika aldatuko zuela uste zuten. Ez da batere aldatu diruaren inperioak gerrak beharrezkoa baititu.
Egia esan bai, aldatu da, AEBak bere inperialismo politiko eta ekonomikoan sakondu baitu, eta Afganistan erasotu ondoren Iraken gauza bera egin nahi du. Beste aldean, Saddam Hussein eraso baten beldur da bere etsaiak baino askoz ere ahulagoa delako, eta horregatik Nazio Batuen ikuskatzaileen lana ahalik eta gehien errazten ari da. NBE bera izan da enbargoa iraun bitartean Irakeko eskoletan arkatzak debekatu dituena, bertako gobernuak arma bezala erabili ditzakeelako.
Kontuak kontu, TIME-n webgunean bere botoa eman dutenen artean gehiengo zabal batek (%74'1) uste du AEB direla arriskurik nagusiena; Iraki %15'5ek balizko eraso baten errua leporatzen dio; Ipar Korea da hirugarren %10'4ekin. Inkesta ez da fidagarriegia Internet erabiltzeek beren botoa behin baino gehiagotan eman dezaketelako, baina iritzi publikoaren gutxi gora-beherako ustea jakin daiteke. Galdera, ordea, ez da zuzena, hasi berri dugun 2003. urtean ez dugulako bakerik izan. Gainera TIMEk hiru aukera baino ez ditu eskaintzen, eta nire ustez aukeran egonez gero, jende dezentek Britainia Handia joko zuen mehatxu nagusitzat.
Baina AEBak eta Britainia Handiak dagoeneko erasoaren data zehaztu dute, balizko gerra hori irabaziz gero (ziurrenik hala gertatuko da) Bagdag-en beren gustuko erregimena ezarri eta petrolioaren gaineko kontrola areagotuko dute. Bush eta Blair-ek gutxienez chapapote gaileta bana merezi dute.
Hala ere, Irakeko Gobernua nahiko estrategia argia erabiltzen ari da krisialdiaren hasieratik. Izan ere, Washingtonek Iraki suntsipen zabaleko armak izatea leporatu zionean Husseinek bere mugen barruan ikuskatzailerik onartuko ez zuela erantzun zuen. Gero, ordea, amore eman behar izan zuen, eta orain arte behintzat NBEko ikuskatzaileek ez dute arma nuklear, kimiko edo biologikorik atzeman. Hala, agerian geratu da Bush-en asmoak bakezaleak ez direla, kontrakoa baizik. Bitartean, munduko herrialde guztiak biltzen dituen Nazio Batuen Erakundearen presidente Kofi Annan-ek denbora gehiago eskatzen dio AEBei.
Ipar Koreari dagokionez, ez dirudi Mendebaldeko Aliantzaren erasorik sofritu beharko duenik, nahiz eta Pyongyang berak arma nuklearrak eduki eta erabiltzeko prest agertu. Badirudi negoziazioak bide onetik doazela. Hala ere, ezin dugu ahaztu herritarren aurka bonba nuklearrak jaurti dituzten bakarrak AEB izan direla, ehunka milaka pertsona hilez.
Erantzunak
Hala ere, Maddi, Bush eta Blair-en asmo gerrazaleak sustatzen
dituzten komunikabide eta enparauek badaukate arrazoia:
Jo dezagun Mendebaldeko Aliantza horrek Irak
erasotzen duela. Kasu horretan, suposatzen dut, Irak bere
burua defendatzen saiatuko litzatekeela, eta beraz, "gerra"
hitza erabiltzeko arrazoia edukiko lukete hala nahi duten
guztiek, bi aldeen arteko gatazka militarra izango
litzatekeelako.
Saddamek giza eskubideak zapaldu baditu, kurdoak eta beste batzuenak, USAK ez du eskubiderik egiteko egin nahi duena, inorena bere egin, petrolioa.
Tejanu artaburua koreatarrekin kikildu egin da, Korearrek esan diotenean botako dizkiotela bolandera pare bat mehatxuka jarraitzen badu.
Saddamenen kontra egiteko laguntza izango ei dute Irak aldeko kurdoek autonomi maila izateko, baina Iran , Siriak eta Turkiak zapaltzen ditzuten Kurduoak askatuko ete dira zapaltzaileongandik.
Nahi izango ditu USak, eta George Bushek Estatu horietako kurdoei askatasuna emon eta guztiei bat egiteko eskubidea eman.
Turkia hor dago, bitarteko, Siberia edo egokiago esanda, Caucaso -edo inguru horretako petroleoaren zaintzaile eta babesle, USren alde.
Trukean dirua eta kurdoak zapaltzen,
inor gogoratzen da Okallam kurdoaz? heriotz zigorra zuen eta Turkia europako Batasunean sartzeko zigorra aldatu dio, bizi den arte, hil arterainoko espetxe zigorra, baita Turkiako alderdi ezkertiarretako hainbat espetxeratzen eta hilarazten.
Siriak eta Iranek zapaltzen dituzten kurdoetaz.
Bitartean Bushek bere lagunei zor dioena ordaintzeko , Texaseko petrodoladunei ordaintzeko hor dabilkigu, mundua izorratzen, eta Monkloako kirtena bere alde.
Pozten naiz artikuluan erabilitako terminologiagatik, hitzak berak ez baitaude desarmaturik.
Irakekoa, gertatzen bada, erasoa izango baita, ez gerra. Erasoa.
Badute euskal hedabideek non ikasi.