Odol transfusioak, modako dopinga

Hirurogeita hamargarren hamarkadan agertu zen odol transfusioa goi mailako kirolarien artean. Orduan atleta eta mediku finlandiarrak izan ziren aitzindariak. Lasse Viren lasterkari finlandiarrak, adibidez, onartu egin du odol transfusioak egin zituela urrezko dominak irabazi zituenean 5.000 eta 10.000 metroko lasterketetan, Olinpiar Jokoetan.

Urte batzuk geroago, 1984an, txirrindulariek hartu zuten lekukoa. Francesco Moser italiarrak orduaren munduko errekorra gainditu zuen Mexiko hirian. Conconi doktorea zuen atzean. Zenbait lekukok esan zutenez, Moserren laguntzaile batek poltsa-hozkailu bat bete odol eraman zuen, txirrindulariaren odolarekin. Hilabete batzuk geroago, Los Angelesko Olinpiar Jokoetan AEBetako txirrindulari taldeak —erdipurdiko taldea ordua arte— bederatzi domina irabazi zituen. Geroago adierazi zutenez, odol transfusioak egin zituzten, errendimendua hobetzeko.

Odolik gabe, odolkirik ez

“El País” egunkariak dio kirolariek bi alditan egiten dutela odol transfusioa:

1. Odola aberastu eta ateratzea. Hasiera batean, denboraldia bukatu eta atsedena hartu eta gero, kirolariak EPO hartzen du, eritropoietina. Gutxika-gutxika bere hematokritoak (globulu gorrien ehunekoa) gora egingo du eta hasiko da honen onurak igartzen. Gehituz gero burdina eta azido folikoa, hemoglobinak ere gora egingo du. Kirolariak, beraz, odol aberatsa izango du. Hamar egun geroago, litro erdi odol atera eta zentrifugatu egingo du. Globulu gorriak alde batean geratuko dira, eta plasma bestean. Azken hau, proteina asko duelako, berriz sartuko du zainetan, xiringa bat erabilita. Globulu gorriak, aldiz, poltsa batean sartu eta hozkailu batean gordeko dira, 4 eta 12 graduko tenperaturan. Hurrengo astean errepikatu egingo ditu urratsak: odola atera, plasma sartu eta globulu gorriak gorde. Eta astebete geroago ere, berriz. Ondoren EPO hartuko dute berriro, odola berriz ere aberasteko. Eta hiru aste geroago prest izango da ostera ere operazioa errepikatzeko. Horrela, kirolariak nahiko odol aberastu izango du behar duenerako.
2. Odol aberastua sartzea. Globulu gorri izoztuak lau hilabete gorde litezke hozkailuan. Berari interesatzen zaion karrera jokatu baino bost egun lehenago, kirolariak sartu egingo du odola, izotz artean gorde dena gelako hozkailuan, hotelean. Orain ez du EPOren beharrik izango. Horrelakoetan hiru unitate odol sartzen dira, litro eta erdi gutxi gorabehera. Sartu xiringa zain batean, poltsa bat odol zintzilikatu eta tantoka sartuko da odola, ordu pare batean. Odol aberastuaren onurak berehala igartzen omen dira eta pare bat aste irauten du.

Odolak, aztarnarik ez

Odol transfusioak ez omen du aztarnarik uzten. Beraz, EPO eta honen eratorriak baino seguruagoa omen da kirolarientzat. Eta horrengatik omen dago berriro ere puri-purian. Hori jakinda, Txirrindularien Nazioarteko Batasunak, UCIk, beste estrategia bat hartu omen du: aurrerantzean azterketa gutxiago egingo ditu karrerak jokatzen diren garaian. Horren ordez, ustegabeko azterketak egiten hasiko da, baita denboraldia amaitu eta gero ere.

Odol transfusioa atzemanezina baldin bada, sekulako pagotxa bihur daiteke kirolarientzat. “El País” egunkariak dioenez, oraintxe bertan baliteke 100 kirolari baino gehiago egotea munduan zehar EPO injekzio bat jartzen, ondoren odol transfusioa egiteko asmoarekin. Argi dago, bai, goi mailako kirola ez dela bat ere osasuntsua.