Euskarazko hitz-bukaeren hiztegia sareratu du UZEIk

Alderantzizko hiztegi bat da Atzekoz Aurrera. Euskarazko hitz-bukaeren araberako bilaketak egiten dituena. 53.000 sarrera ditu. Errimak egiteko oso baliagarria da alderantzizko hiztegia eta, batez ere, bertsolarientzat dago pentsatua. Paperezko bertsioa 1994an atera zen baina aspaldi zegoenez agortuta, Bertsozale elkartearekin elkarlanean jarri du sarean hiztegia UZEIk. 

UZEIk berak laburbildu du hiztegiaren historia euren webgunean: 

Euskarazko lehen hiztegi alderantzikatua izan zen 1994. urtean kaleratutako Atzekoz aurrera, haren aurretik argitaratutako hiztegi guztiak egitura konbentzionalaren arabera landuak izan baitziren. Hitz-bukaeratik abiatuta ordenatutako euskal hiztegiaren hutsunea aspaldi nabarmendu zuen, haatik, R.M. Azkuek Morfología Vascan: “hay otros muchos [afijos] cuyo alcance hoy no conocemos y cuyo análisis podrá abordarse con mayor probabilidad de éxito cuando tengamos un buen Diccionario de la Rima”; eta honelako itxaropenez ikusten zien irtenbidea Azkuek bere garaiko mugei: “No sigo en la enumeración de sufijos temáticos análogos de adjetivos, pues aquel a quien interese la materia podrá hallarlos, antes de mucho tiempo, en el Diccionario de la Rima que a nuestras instancias se propone elaborar uno de nuestros correspondientes”. Azkuek agindutakoa baino denbora-epe luzexeagoa behar izan genuen, baina Atzekoz Aurrera lehen hiztegiaren lehen edizioa paperean eta formatu digitalean argitaratu zen.

Geroztik, tarteka, hiztegia eguneratzen joan gara eta sarean jarri dugu kontsultagai. Baina hasierako espiritu berari eutsi diogu, eta egun ere balio dute lehen hiztegi hartarako Andoni Egañak hitzaurrean idatzitako hitzek:

Esku artean duzun hau bertsotarako tresna baino ez duzu. Informatika eta ahozko literatura uztarrezinak ez diren ustearen frogatxo bat. Almazena nondik eta nola betetzen hasi ez dakienak, hemen badu zer hustu eta zer ahaztu, non miatu eta zeri begiratu.

Oso da baliagarri hitzak atzekoz aurrera sailkatu dizkigun hiztegia. Errimek ere modak jasaten dituzte eta garai batean inork erabiltzen ez zuen halako hitz hura gero denok erabiltzen dugu, norbaiti, behin, bururatu zitzaiolako. Miatu beraz, inor inoiz jabetu ez zen horrexen bila. Baina kontuz! Hau ez da bertsotan ongi egiteko inolako bermea. Hobetoxeago egitea ez al da nahikoa?

Hiztegian bildu den edukiari dagokionez, esan bezala, hitz-bukaeren hiztegi honek 53.000 sarreratik gorako hiztegi eguneratua eskaintzen du. Hiztegi hau, azken urteotan Euskaltzaindiak arautu eta Terminologia Batzordeak normalizatu dituzten forma berriekin osatu dago. Terminoen kasuan forma arruntenak hartu dira.

Lexiko orokorra du zatirik handienean, kategoria nagusi guztiek dute lekua (izen arruntak, adjektiboak, adberbioak, determinatzaileak, izenordainak, aditzak, lotura-elementuak, esaerak eta onomatopeiak, besteak beste). Ez dute lekurik izen propioek (pertsona-, leku- zein erakunde-izenek), forma deklinatuek, adizki jokatuek eta laburtzapenek.