Eskerrak tenporek euri gutxi iragarri zuten

Lotsagarria oraindik ere ETBk holako sineskeriei tartea eskeintzea. Egon lasai,"predikzioaren" hutsa ez dute eta izenburutan emango...

Tira, ni ez naiz etorriko tenporak eta sineskerak defendatzera, baina hauxe da AEMET agentziak Euskal Herrirako egin duen laburpena. Horrelakoxea izan da udaberria orain arte, datu historikoekin alderatuta.

• Martxoa: "mes cálido y seco a muy seco".


• Apirila: "temperatura extremadamente cálida y muy seco a extremadamente seco".

Maiatzeko datuak ikusteko 15 egun itxaron beharko ditugu, baina ez dirudi bataz bestekotik oso aparte ibiliko denik.

Pello Zabalaren aurreikuspenak ez dira oso zientifikoak izango, baina Sustaturen komentario eta datuak ere ez dira askoz zehatzagoak izan.

Bide batez, tenporak ez ziren apirilean izan, otsailean baizik.

Niri ere amorrua ematen dit halako siniskeriei jaramon egitea. Gainera, herri jakinduria eta ohiturak, naturaren ezagutza eta abar goraipatuz bezala. Ez horixe, erlijioak eragindako siniskeriak dira. Eguraldia iragartzeko beste metodorik ez zagoenean, tira, baina gaur egungo kazetari batek ezin du inolaz ere informazio zientifikotzat erabili.

Ni ez naiz tenporen defendatzailea, ezta gutxiago ere, baina hemen iritziak jartzen dituztenek agerian uzten dute euren ezjakintasuna:

1. Tenporena ez da sineskeria kontua. Koartatenporak elizak zehaztutakoak dira, bai, baina ez ditu Jainkoaren grazian oinarrituta ezartzen, ohikoa den moduan herritarrengan indar handia zuten errito paganoetan oinarrituta baizik. Errito horiek Naturan oinarrituta zeuden eta fenomeno meteorologikoak Naturako parte dira, fisikako lege askorekin (ez guztiz) interpreta daitezkeenak.

2. Gaur egungo meteorologia-zerbitzuek ezin dituzte urtaroetako joera klimatologikoari buruzko iragarpen fidagarriak egin erabiltzen dituzten metodologiak aplikatuta. Patroien errepikapenak erabiltzen dituzte eta bildutako datuen arabera probableena den joera izango duela aurresaten dute.

3. Tenpora-garaietan datuak biltzen dira, eta bildutako datuen arabera probableena den joera izango duela aurresaten dute (hara! 2. puntuan bezala!)

4. Tenporen bidez egindako aurreikuspenetan errore handiak gerta izan dira. Joerak asmatu ere, askotan asmatu dira.

5. Zerbitzu horietako potenteneek ere (NOAA, etab.) horrelako iragarpenetan errore handiak egiten dituzte. Asmatu ere egin dituzte, eta horregatik jarraitzen dute bide beretik.

Kritikak egiten dituzten askok ‘meteorologia’ eta ‘klimatologia’ desberdintzen ere ez dakite. Eta ‘zientifikoa ez den guztia’ (euren aburuz) gaitzesten dute, jakin ere egin gabe zeintzuk diren gai horretarako erabiltzen diren metodo zientifikoak.

Iritziak aberasgarriak izaten dira, mota honetako kritikak eta amorruak eta beste ez. Nik gomendatuko nieke zertaz ari diren idatzi aurretik dokumentatzea, eta kritika zientifikoak egitea, frogak bilatzea, argumentatzea.

Amorru barik: nork eta nola erabakitzen du noiz diren tenporak?

Elizak: Udaberriko tenporak Garizumako bigarren asteko asteazken, ostiral eta larunbatetan izaten dira; udakoak Mendekoste ondorengo lehen asteko asteazken, ostiral eta larunbatean. Eta abar. Zientifikoa, oso zientifikoa, baiki.

Batzuek diote Lurra laua dela eta beste batzuek borobila dela; ezin daiteke esan biak oker daudela Lurra ez delako guztiz borobila.

Amorru barik, Jozulin, baina zure analisia egiteko modua ez al da oso sinplista? Niri zure erantzuna irakurri eta berehala galdera biribil-biribila etortzen zait burura: eta ZERTAN oinarritzen da eliza Garizuma eta Mendekoste eta beste hainbat garai ezartzeko? Horren erantzunan duzu asuntuari faltan botatzen diozun "zientifikotasuna". Eta, bide batez, bestelako sineskeria zaharragoen oinarri eta kopia hutsa, eliza katolikoa maisu da horretan! Analisi sakonagoak egiteko gai gara, guztia kolokan jartzearekin ez da nahiko. Bilatu arrazoiak, bilatu erantzunak, eta bide batetik edo bestetik jo. Baina ez gelditu ideia batean irmotuta, horrelako edo bestelako ustea duzula argudiatuta.

Azken esaldian esandakoak errepikatu nahi ditut: dokumentatu, frogak bilatu, argumentatu.