Lorenz-en erakarlea eta tximeleta efektua
Atzo hil zen Edward Lorenz meteorologo eta matematikaria, kaosaren teorien sortzaileetako bat. Eguraldiaren aldagai ñimiñoenak izan dezakeen ondorio handien inguruko lanak egin zituen, eta tximeleta efektua deitu zion horri. Honela laburbildu daiteke efektua: Tximeleta bat hegaldatu da Txinan, eta (ondorioen ondorioen) ondorioz, urakana gertatu da Karibe itsasoan.
Kaosaren teoriei lotutako beste formulazio matematiko baten bidez Lorenz-en erakarlea sortu zuen: formula matematiko batek irudi eder bat sortzen du erakarle horren bidez, hala nola Mandelbroten multzo ezaguna.
Bitxia bada ere, erakarleak sortzen duen irudiak tximeleta baten tankera dauka.
Kaosaren teoriei lotutako grafikoei buruzko artikulua euskaraz Zientzia.net-en.
Lorenz eta bere tximeletak erabili ditu Anjel Lertxundik zutabea idazteko. Sustatuko albiste hau gertatu zaio inspirazio, agian.