Asel Luzarraga: "Zientzia-fikzio eta thrillerraren artean dago 'Karonte', alde erotikoa ahaztu barik"

Idazle gaztea izateko, eta gazte-beka baten irabazlea, obra sendoa atera zaizu "Karonte", orri kopuruari dagokionez...

Egia esan, 33 urte beteta, ilusioa egiten dit gaztea naizela entzuteak. Idazten hasi nintzenean, ez nuen uste hainbeste luzatuko zenik, eta idazterakoan ere ez nintzen jabetu hainbeste idazten ari nintzenik. Saria jaso eta buru-belarri sartu nintzen, horren kontzientziarik izan barik, eta oso labur egin zitzaidan. Baina irakurle moduan beti gustatu zaizkidanez eleberri luzeak, hau baino luzeagoak ere bai, gustura nagoela esan behar.

Hala ere, azkarra da erritmoz, abenturaz betea... Nola definituko zenuke zure nobela hau?

Beti kostatu zait idazten dudana definitzea. Lehenengo begi kolpean, zientzia-fikzio eta thrillerraren artean dagoela eman dezake, alde erotikoa ahaztu barik; hala ere, zerbait azpimarratzekotan, gaiak, bota nahi ditudan zalantzek, kezkek, istorioak berak eta pertsonaien psikologiak euren garrantzia izan arren, idazterakoan disfrutarazi didan nobela dela esango nuke, berez atera zaidana. Agian horretan datza erritmoarena.

Zure eraginak eta iturriak non bilatu behar dira: literaturan, zineman, komikian?

Hiruretan esango nuke. Literatura aldetik, esan behar dut hau idatzi aurretik oso gutxi nuela zientzia-fikizio generoan irakurrita. Aldous Huxleyren "Bai mundu berria" eta txikitan irensten nituen Isaac Asimovenak, baina azken hauek ez dut uste eragin handirik izan dutenik. Beraz, literatur iturriei dagokienez, esango nuke eragin handia izan dutela idazte prozesua disfrutatzeko momentutzat hartzeko orduan, narratzaileak erabiltzerakoan... Ez dakit gero igartzerik egongo den, baina Saizarbitoria, Yukio Mishima, Max Frisch, Amélie Nothomb, Bulgakov, Agota Kristof... miresten ditudan idazleetariko batzuk dira, eta oraingo euskal belaunaldiari begira Unai Elorriagaren "Van't Hoffen ilea" edo Julen Gabiriaren "Han goitik itsasoa ikusten da" azken boladan ezin gusturago irakurri ditudan liburuak dira. Zinemari begira, norbaitek txunditzen banau hori Tarantino da, batez ere narratzeko duen estiloagatik eta irudien indarragatik. Edonork pentsa dezake "Matrix" dela lan honetan eragin handiena izan duena, baina hori baino askoz maiteago dut "Blade Runner", esaterako. "Matrix"ek baino gehiago eragin dit japoniar komikiak: Ghost in the shell, Alita, Akira, Santuario... Haien estetika, narrazioa, indarra, bultzatzen dituzten hausnarketak, umore surrealista... liluratuta eduki naukate, batez ere unibertsitate garaian.

"Fikzioak badu benetako funtsa"

Lehenengo obra izango da euskaraz, egungo teknologiak eta informatika hainbeste agertzen direna...

Ez dakit, izan daiteke. Orain dela gutxi Fernando Morilloren "Gloria mundi" irakurri nuen, eta tira, honek ere badu alde hori, eta berak fisikaz nik informatikaz baino askoz gehiago daki, seguru.

Nolabait ere zientzia fikziozkoa izan arren, gaur egun gertatzen da istorioa...

Urtea ez dakit zehaztu dudan baina orain dela urte pare bat edo dago kokatuta, eta agertzen den fikziozko zientzia horrek badu benetako funtsa. Informatika eta genetika munduetatik ikertzen ari diren bideetan dago oinarrituta. Eta, nire ustez, nobelan garrantzi handiagoa dute gizakiak, pertsonaien sentimenduek, buruhausteek, zalantzek... alde teknikoak baino.

Dena dela, jendearen buruaren kontrola gai ezaguna da, lehendik ere...

Jakina. Gaia ez da berria eta asmoa ere ez da gai ukitu gabea jorratzea. Alde batetik zein bestetik aipatu ditudan "Bai mundu berria"k, "Matrix"ek, "Blade runner"ek euren ikuspuntua ematen dute kontrol horretaz. Gaia, azken finean, aitzakia bat da idazteari ekiteko eta beste behar batzuei bidea emateko. Baina ez dut ezkutatuko kezkatu egiten nauela.

Horrelako gertaerak posible ikusten dituzu ala...?

Zoritxarrez bai. Ez dakit epe ertainean, luzean... Ez dakit toki ezberdinetan egiten ari diren ikerketak ze puntutaraino dauden garatuta, ez ze helbururekin, baina giza klonazioaren aukera hor dago; kontzientziaren kopia informatikoa egitea lortu gura duten ikerlariak ere hor daude, eta inguratzen gaituzten gobernuei begira, ez nuke zalantzarik ipiniko oso tentagarria litzatekeela modu batean edo bestean gizartearen kontrol handiagoa bermatzea.

Gaia aldatuz, zergatik du Japoniak halako garrantzia obra honetan?

Seguruenik nigan ere garrantzi handia duelako. Mangaren mundua ezagutu nuenetik Japoniako gizarteak gero eta gehiago erakarri nau. Esan daiteke Son Goku izan zela lehen erruduna, Mazinger Z-ren garaian gazteegia nintzen eta. Japoniera ikasten hasi nintzen, japoniar lagunak egin, Japoniara joan uda batean... Izugarri erakartzen nau, eta uste dut Tokio oso egokia dela giro eta gertaera batzuetarako. Asiak, orokorrean, liluratu egiten nau, beste mundu bat da (eta sukaldaritza benetan aparta, neska ederrak ez aipatzeagatik...). Gainera, omenaldi txiki bat egin diot hango nire lagunik onenari, Mutsumiri. Liburuan den bezalakoa agertzen da, izen eta guzti, eta ez da omendu dudan lagun bakarra...

"Ez dut ulertzen idaztea maitasun eta sexu-kontuak agertu barik"

Beste puntu bat, nahitaez aipatu beharrekoa: maitasun-sentimenduak, eta sexua...

Bai, pisu handia du eleberrian. Teknologiak beste edo handiagoa. Momentuz ez dut ulertzen idaztea maitasun eta sexu kontuak handik edo hemendik agertu barik. Alde batetik oso sentimentala izateko joera izan dut, oso txarto pasatzeko maiteminak direla eta; eta, bestetik, gazte-gaztetatik apur bat obesexua izan naizela aitortu behar. Idazten dudanean, istorioak zinemara eroanda imajinatzen ditut maiz, eta agian orrietan irudikatzen ditudan neska zoragarri horiek gorputz hartuta ikusteko itxaropena ere badago. Hala ere, esan behar dut ahalegin handia egiten dudala harremanei pertsonaia femeninoen ikuspegitik begiratzeko. Niretzat haiek izaten dira benetako protagonistak eta piloa zaintzen saiatzen naiz. Txarto pasatzen dut haiek txarto pasatzen dutenean eta mimoz tratatzen ditut.

Gazteen arteko sexu-harremanak leku nabarmena zeukan zure lehenengo liburuan ere ("Hamaika ispilu ganbil"). Zer alde dago handik hona?

Alderik nabarmenena da harremanetan dagoen jokoa. Lehenengo hartan nagusiagoa eta maltzurra den gizonaren azpijokoa dago, nerabe bat bereganatzeko, azkenean bere amaraunean gura baino harrapatuago geratu arren bera ere. Sexua bera helburua da pertsonaia batentzat, moralik gabeko jolasaren barruan. Honetan, ordea, harremanak garbiagoak dira. Prozesu batzuk kontrakoak dira, gorputzaren bultzadari galga ipini nahia; eta beste batzuk espontaneoak, berez, ia pentsatu barik, sortutakoak. Ez nekien, idazten hasterakoan, pertsonaien arteko harremanak horrela korapilatuko zirenik, egia esan. Pertsonaiek eurek garatu dituztela esango nuke eta biziatu gabeak dira.

Musikaria ere bazara, jakin dugunez. Bi arlo guztiz bereizi dira musika eta literaturan, ala zure baitako sormen bakarraren bi alderdi?

Bueno, zehaztu behar dut talde batean abesten edo oihukatzen dudala, baina musikaria... Nik musikaz ez dakit piperrik ere! Musikariak nire taldekideak dira, haiek dira taldea, Punkamine. Nik han aurpegi punkia ipini eta modu bortitzagoan kanporatzen ditut sentimenduak. Terapia da, agian, eta nerabezarotik barruan geratu zaidan anarkista horri irteera emateko modua. Letrak bai, idazten ditut, baina asmoa guztiz ezberdina da: gustatzen ez zaizkidan gauza guztien gainean ironia erabiliz pozoia ateratzea. Beraz, bi arloak guztiz bereiziak direlakoan nago.

Eta amaitzeko, zure proiektuez hitz egiterik bai?

Oraintxe bertan, proiektu bi ditut esku artean. Eleberri bi. Lehena orain dela urtebete edo hasi nintzen pentsatzen, eta ideia nagusia, pertsonaia gehienak, eskema eta hasierako orrialde batzuk eta zati solteak eginda dauzkat. Baina momentuz zain dago. Udan, Malaysian nengoela, beste proiektu guztiz ezberdin bat etorri zitzaidan burura, eta bertan hasi nintzen orriak betetzen apunteekin. Etxera itzuli, eta urrian hasi nintzen bete-betean lanean. Ez dut gehiegi aurreratu gura, baina oso bestelakoa da, bai gaia, bai estiloa, egitura... Uste dut herena baino gehiago idatzi dudala, eta oso azkar doa, egin gura dudana oso definituta dudalako. Musika taldea ere aipatu duzunez, esango dut oraintxe bertan, martxoan, grabatzeko prozesuan gaudela, nahiz eta zer aterako den oso argi ez izan.