Utzi Windows eta erosi Mac, halaxe dio Mossbergek
Windows erabiltzaileak nazka-nazka eginda daude, astero ez bada hilero, adabakinak jaitsi eta instalatu beharraz, zer eta ordenagailua birusak jota dutelako. Horregatik, Walt Mossberg adituak gomendatzen digu garaia dela macintoshera pasatzeko.
Apple denen ahotan dabil azken garaiotan: iTunes programa dela, iTunes Music Store dela, urteko lehen lauhilekoan irabaziak izan dituela, Mac OS X sistemaren Panther azken bertsioa dela Baina azken ezustekoa Walt Mossberg adituak eman du The Wall Street Journal egunkarian: aspertuta bazaude burruka egiten birusei, kontuan izan macintosh bat.
Mossberg-ek dio Windows zuloz beteta dagoela eta, azken urteotan, hauxe bihurtu dela Microsoften arazorik larriena: segurtasun akatsak, bere sistema eta programetan. Erabiltzaile asko eta baita enpresa txikiak ere, asper-asper eginda daude arazo hauekin, askotan problema larriak ekartzen dizkiete eta.
Microsoft gogor ari omen da arazo hauek konpondu nahian, eta agindu du datorren udaberrirako aldaketa sakonak egingo dituela Windows XP sisteman. Service Pack 2 deituko dio bertsio honi, eta berau egiteko atzendu behar izan du Longhorn proiektua, alegia, Windowsen hurrengo bertsioa, zeina atzeratuko baita 2006ra arte, gutxienez.
Zergatik den Mac seguruagoa
Mac ere ez da garaiezina, eta sistema honekin ere erabili beharra daude antibirusak. Hala ere, dio Bill Rosenkrantz Macintosh produktuen buruak Symantec enpresan: Mac OS X-ek ez du birus bat ere izan, sistema eragile hori kaleratu zenetik. Bi urte badira hori gertatu zenetik.
Zer dela eta, orduan, mac seguruagoa birusen aurrean? Hauxe dio Mossbergek:
- Mac OS X oinarrituta dago Unix sisteman eta OS X honek ez die uzten erabiltzaileei manipulatzea hainbat kode eta fitxategi printzipal. Windowsek, aldiz, bai.
- Mac ordenagailuek itxita saltzen ditu komunikazio portuak.
- Mac ordenagailuak ez dira ailegatzen merkatuaren %5 izatera. Hutsaren hurrengo, hackerrentzat. Titular gutxi irabaziko dituzu, ordenagailu gutxi batzuk hondatzen badituzu.
- Kaltea eragiteko mac ordenagailuei, birus bereziak idatzi behar dira. Windowsentzat idatzitako birusek, ordea, ez diete zirkinik egiten.
- Applek ere kaleratzen ditu adabakinak, baina gehienak izaten dira Microsoftek idatzitako programen zuloak konpontzeko.
- Applek askoz hobeto konpontzen du eskatu gabeko postaren arazoa eta baita eskatu gabeko iragarkiak: Mail programak filtro bat jartzen die eskatu gabeko mezuei; eta Safari nabigatzaileak itxi egiten ditu eskatu gabeko iragarkiak. Outlook Express-ek eta Explorer-ek, aldiz, ezertxo ere ez.
Panteraren garaia
Horrezaz gain, Applek atzo kaleratu zuen Mac OS X sistemaren Panther bertsioa. Mossbergen iritziz, sistema hau oso ondo uztartzen da Windowsekin, eta aplikazio interesgarriz beterik dator.
(Independent.co.uk egunkariak ere izugarri goratu du Applen sistema berria, aldi batez probatu ondoren: bizkorragoa da, eraginkorragoa eta errazagoa lan egiteko. Bi ezaugarri nabarmentzen dituzte denen gainetik, hala ere: erabiltzaileak aldatzekoa eta karpeta irekien artean aukeratzekoa.)
Sistema eragilea alde batera utzirik, Mossbergek ere aintzat hartu ditu Applen ordenagailu berriak. Izan ere, orain dela gutxi aurkeztu ditu PowerBook eta iBook berriak, lehengoak baino askoz ere indartsuagoak eta merkeagoak.
Erantzunak
Oso interesgarria iruditu zait berri hau. Eta justu oraintxe ordenagailu berri bat erostekotan nabilenez kontutan hartzekoa. Hala ere, galdera bat eginen nuke: uztargarria dea Mac bat erostea software librea ezartzearekin? Edo ez dauka zer ikusirik? Eta euskarazko softwareari dagokionez?
Gogoz eskertuko nuke zalantza hauek argitzea.
Eskerrik asko, Olegario. Zure erantzuna irakurri eta gero, jarri naiz TextEdit bilatzen Googlen eta, hara, Haxial TextEdit programatxoa aurkitu dut, hau ere idaztekoa.
Haxial TextEdit programa txiki bat da, doanekoa, eta Applenak bezala, honek ere idazteko balio du. Txikia da, 258 K baino ez du hartzen; jaistea, beraz, ziztu bizian egiten da. Horrezaz gain, testua edita lezake Windows, Mac eta Unix formatuetan. Gainera, karakterrak kontatzen ditu eta baita hitzak bilatu eta ordezkatu ere.
Behin disko gogorrean instalatu eta gero, klik egin programaren ikonoan eta hasi saltseatzen. Ingelesez dago. File botoian sakatuz gero, joan settings atalera: ikusiko duzue nola aldatzen duen itxuraz eta kolorez. Nik Sunset Chiaroscuro aukeratu dut, eta seguru nago zuek ere aurkituko duzuela zuen gustukoa.
Erantzun hau programatxo honetan idatzi dut. Eta egia diotsuet: nahiago dut aplikazio hau erabili idazteko, Microsoft Word erraldoia baino.
Biziki gomendatzen dizuet programatxo hau jaitsi eta erabiltzea. Berdin dio Windows edo Mac erabiltzen baduzue: bietan baitabil.
Egia esan ez dakit zein arazo egon daitezken, baina Linuxeroen komik famatu batek, Tira Ecol-ek, horrela deitzen du aste honetako tira: Linux gauza arraroetan, eta Linux eta iBook-en arteko harremana aipatzen du.
Hemen duzue espainolezko bertsioa es.comp.os.linux
Hemen ingelesezko bertsioa: http://comic.escomposlinux.org/
Eta katalanez ere argitaratzen da komik hori, hemen: http://tira.puntbarra.com/
Sistema batetik bestera pasatzea beti izaten da garestia, batez ere legez jokatu nahi baduzu eta programa guztiak originalak eduki.
Dena dela, gogoan izan Applek hainbat programa eskaintzen dizkizula doan, ordenagailuarekin batera:
- AppleWorks. Aizto suitzar baten antzekoa da, eta bost aplikazio ditu bere baitan: idaztekoa, marraztekoa, kalkulu orria, datu basea eta aurkezpenak egitekoa.
- TextEdit. Idazteko.
- iDVD. Editatzeko bideoaren irudiak DVD formatuan.
- iTunes. Musika kudeatzeko: diskoak kopiatu, zerrendak egin, etab. egin litezke programa honekin.
- iPhoto. Kudeatzeko zure argazki digitalak.
- iChat. Honekin berriketan egin dezakezu edonorekin sarean.
- Safari. Nabigatzailea, Interneten ibiltzeko.
- Mail. Kudeatzeko zure posta elektronikoa.
- Address Book. Agenda eta helbideak.
- iCal. Egutegia, zure gauzak apuntatzeko.
- FontBook. Kudeatzeko zure letratipoak.
Hortik aurrera, zeuk erabaki behar duzu zer gehiago behar duzun. Eta hori bai, hori erosi egin beharko duzu, legez jokatu nahi izanez gero.
Hemen begiratzea komeniko litzaizuke informazio bila bazabiltza: Macuarium, gaztelerazko Mac fororik potenteena, nire ustez. Oso lagungarria, gainera, arazoak edota galderak izanez gero.
Ah, iMovie ere badator OSrekin batera, zure bideo pertsonalak editatzeko programa majua, dohai eta erraza (hala ere, bideoa bada zure mundua, Final Cut Proren berri izango duzu... ). ta QuickTime Playerra, bideoak eta musika entzuteko. Eta nire eskanerra erabiltzeko programa ere dohai eskegitzen du Agfak bere web orrialdean (Scanwise). Eta Image Capture, zure argazki-kamera digitaletik argazkiak jasotzeko driverrik gabeko ere dohaineko programa... eta abar luze bat. Gainera, OS X (Applen azkenengo sistema operatiboa) Unix hizkuntzan idatzita dagoenez, Linux plataformarekin sekulako erraztasunak daude (Linux ere instalatuta izan dezakezu nahi izanez gero...).
Hala ere, web horretan begiratu. Ataletan sailkatuta dago dena, zuen premien arabera... Eta jende oso profesionala eta majua dago...
Aio
Debian Linux instalatzen bada inolako arazorik ez dago. Norbaitek 17''-tako PowerBook portatila balu badazpada oraingoz Linux ez instalatu. Albiste hori YellowDogLinux-etik eskuratu dut. Beraien (YDL) banaketa ordenagailu mota horretan ez instalatzeko aholkatzen dute.
Linuxzaleen artean geroz eta iBook edota PBook gehiago erabiltzen ari da, eta beraz egon daitekeen 'arazo' bakarra Debian instalatzen jakitean datza. Instalaketa erabat internet bitartez lantzeko aukera dago, eta ez da behar CD-ROMik.
Daukadan PowerBook ordenagailuan Debian instalatua daukat. Instalaketa hau lantzea ez da zaila, baina gero beste zenbait gauza neronek konpilatu behar izan ditut, eta horrek bai jakintza tekniko apur bat gehixeago eskatzen duela.
Ongi izan,
dooteo
Kontua ez da Windowsetik Mac-era aldatzea... Garrantzitsuena software librera aldatzea da, eta horrek linux edo antzeko sistema eragilea eskatzen du, ez MacOS.
Birusetatik libratuko zaraeta euskarazko software asko edukiko duzu.
Linuxerako milaka aplikazioa daude:
ofizina apliakazioak OpenOffice,, koffice...
Bideorako: xine, kino, totem...
argazki kamerak erabiltzeko gphoto
argazkiak editatzeko gimp (photoshopekin bateragarria)
nabigatzeko mozilla...
posta,
editoreak
CDak grabatzeko,
eskanerrak,
musika
eta behar duzun guztia!
Aukera ezin hobea daukazu.
Aurrerantzean mac erabiltzaileek irekiko dituzte Word dokumentuak, nahiz eta ez eduki programa hori instalaturik. TextEdit programatxoak egingo du balentria hori, Panther sistemaren barruan.
TextEdit programa txiki bat da, idazteko balio du, eta Mac OS X sistemarekin batera dator. Nolabait esatearren, Mac 9. sistemako SimpleText beneragarriaren oinordekoa da. Oker ez banabil, Joxe Rojasek biak ditu euskaraturik.