'Agur Jaunak' orain 'Agur Jaunak eta Andreak' da EHUrentzat, eta ez dago Jainkorik
Txioak (35) | 7 Erantzun
-
Garikoitz Goikoetxea @ggoikoetxea | 2015-09-10 13:58
Berrikuntza EHUren kurtso hasierako saioan: 'Agur Jaunak'-en letra aldatu dute. @berria-n: berria.eus/albisteak/1145… pic.twitter.com/LntlkVHRf9
seiEHmeak @seiemeak | 2015-09-10 14:20
@ggoikoetxea @berria A ze adar kuriosoak jarri dizkiote gure lehendarrakariarii! Carnero vasco? Toro de lidia? Ciervo gringo?Cabra catalana?
-
Luistxo Fernandez @luistxo | 2015-09-10 15:59
Gaur 'Agur Jaunak eta Andreak' kantatu dute 1. aldiz EHUko ikastaro irekieran berria.eus/albisteak/1145… pic.twitter.com/fOBHkV2lrX
Txori Migrari @txorimigrari | 2015-09-10 16:30
-
Sustatu Albisteak @Sustatu | 2015-09-10 17:45
'Agur Jaunak' orain 'Agur Jaunak eta Andreak' da EHUrentzat, et... via @ggoikoetxea | berria.eus/albisteak/1145… | sustatu.eus/1441896294281
MikelBelaskoEuskaraz @mbelaskoEU | 2015-09-10 19:42
@Sustatu @ggoikoetxea @luistxo #Agurjaunak berrian euskalkiak ere berdin einak dire: danak & gire alaiki eta desegokiro nahasturik daude :(
Sustatu Albisteak @Sustatu | 2015-09-11 08:48
@mbelaskoEU euskara batuko proposamen bat idaztera ausartzen bazara... sustatu.eus/1441896294281#… @ggoikoetxea
MikelBelaskoEuskaraz @mbelaskoEU | 2015-09-11 09:25
@Sustatu Beharrezkoa al da? Nabarmena da kantaren letra nolanahi aldatzen dela han eta hemen: danak, gera, Jinko-Jainko, eginak-iñak
MikelBelaskoEuskaraz @mbelaskoEU | 2015-09-11 09:30
@Sustatu Bitxikeria, Zuberoan egina zuten jada 2008an Agur jaunak et(a) andereak, Agur terdi! Hori bai, Jinkoarekin ow.ly/S4r6B
Sustatu Albisteak @Sustatu | 2015-09-11 09:33
@mbelaskoEU txioak haizeak daramatza, animo Mikel, utz ezazu zure jakinduria Sustatun erantzun batekin
-
Ibai Oihanguren Sala @oihanguren | 2015-09-10 19:01
'Agur Jaunak' kantuaren hitzak aldatu dituzte EHUren ekitaldian berria.eus/albisteak/1145… via @berria
-
MikelBelaskoEuskaraz @mbelaskoEU | 2015-09-10 19:45
Abesbatzen eta protokolo arduradunen buruhauste berria #agurjaunak betikoaren eta berriaren artean erabaki beharra! ow.ly/S3bQ2
-
ZUBIAK ERAIKITZEN @ZERAIKITZEN | 2015-09-12 14:52
'Agur Jaunak' kantuaren letra aldatu dute EHUren ekitaldian fb.me/3rRyf4jaW
-
HezkEH @HezkEH | 2015-12-08 16:11
Nahi denean erraza. Agur Jaunak kanta hezkidetzaturik EHU ikasturte hasieran ow.ly/VuvkK #hezkeh #hizkuntzahezkidetzailea
-
HezkEH @HezkEH | 2016-12-13 19:25
Nahi denean erraza. Agur Jaunak kanta hezkidetzaturik @upvehu @berria bidez goo.gl/JEXDGq #HizkuntzaHezkidetzailea
Erantzunak
Euskal Herriko seme-alabak gira, zor diogula bizia?
Aitaren eta amaren (edo 'gurasoen') etxea defendituko dut?
Itziarren semea/alaba hori duk mutila/neska?
Ene ama eta aita hil zaizkit lanak itota?
Gurasoaren bularra, haurraren janari?
Abertzale izanez gero gaur, gauden denok senide?
Txorakeriatan hasiz gero, zer soka etor litekeen ondo aztertu behar da.
Iruditik aparte, testu gisa ere utziko dugu kantua hemen:
Agur Jaunak
eta Andreak
Agur t'erdi
Danak berdinak
einak gire
zuek eta
bai gu ere
Agur Jaunak
(e)ta Andreak
Agur t'erdi
hemen gire
Agur danak
Bestalde, neurriaren aldeko blog post bat aurkitu dugu: http://blogak.goiena.eus/faroa/2015/09/11/agur-jaunak-eta-andreak/
Eta Mikel Belaskok Twitterretik kritikatu du euskalki nahasketak hor dirauela (hori ulertu diogu): "Berrian euskalkiak ere berdin einak dire: danak & gire alaiki eta desegokiro nahasturik daude "
#Agurjaunak kantak espero ez nuen historia dauka. Betiko kanta nafarra zelakoan nengoen, eta horrela omen da, baina haren lehenengo testigantza 1892koa da! Esan nahi baita ez duela mende askotako erabilera finkaturik.
Laburbilduz, kanta Errenterian bildu zen, Oiartzungo pilotaria eta postaria zen Manuel Lekuonaren, Urtxalleren, ahotik. Gizona, Donibane Garazin partido bat irabazi ondoren, zerbait hartzen ari zen hango ostatu batean, eta orduan azaldu zen gizon bat, aurrean paratu eta Agur Jaunak abestu zien han zeudenei. Lekuonaren memoria apartari esker Antonio Peña y Goñik bildu zuen 30 urte beranduagoko Errenteriko bazkalondo batean.
Biltzaileak berehala jabetu ziren kantaren balioaz eta ederraz, eta behar bezala armonizatu zuten.
Kantaren historia ofiziala 1918an hasten da (I Congreso de Estudios Vascos), Oñatin, eta hor bildutako 4 diputazioentzako agur himnoa izan zen, eta hortik hona ez du galdu kutsu traszendente, formal eta are instituzionala ere. Esate baterako Iruñeko San Fermin prozesioan euskarazko presentzia bakarra, jota ugariren artean (hemen Jainkodun forma beharko baina gizonandreduna?)
Zuberoan jada kantatu zuten bertsio andreduna, baita Jinkoduna ere, 2008an eta beraz Jean Luis Davanti aitortu beharko litzaioke aldaketa ausart hori lehenbizikoena egin izana: Agur jaunak et(a) andereak, Agur (e)t(a) erdi ! Jinko jaunak egin gütü...
Horrela dio Davantek: "Kantore llabür eta famatü hori, hona azkenean zübereraz egokitürik, andereak ere agurtüz. Hastapenekoa zer zen : XIX. mentean, pelota partida baten hastean, baxenabartar jokülari batek desafiozko bertset hau jaulki zeion Oiartzuneko "Urtxaile" pelotakari eta koblakari famatüari".
Euskalkiarena, tira, argi ikusten da kanta moldatzen dela tokiaren arabera. "Denak" ageri da lehenengo partituran, baina "danak" jada Olaizolaren bertsio klasikoan. Eta gero batzuetan ikusiko dugu Jinkoa, Juangoikoa, einak, eiñak, eginak.... (Oso gai mamitsua da abesbatzen partitureten babespean bizi diren era guztietarako hizkuntz akats "tradizionalak"). Batuaz ez dut bertsiorik ikusi, baina baliteke hor nonbait izatea.
Gehiago jakin nahi duenak hementxe informazio ezin mamitsuagoa eta bitxia dauka: Origen del Agur Jaunak http://alegarsan.com/2014/09/30/origen-del-agur-jaunak/ eta Jose Luis Ansorena Mirandaren "Procedencia de algunas melodías populares vascas" http://www.txistulari.com/contenidos/musikologia/procedencia.htm
Testu zuberotarra hemen dago, Xiberoko Jauna pastorala: http://suazia.com/index.php/es/articulos/textos-de-pastorales/xiberoko-jauna
Tamalgarria iruditzen zait existitzen den abesti bati hitzak aldatzea komenientzia politiko-sozial hutsagatik. Uste dut honelako abestiei, bereziki zaharrei, beste errespetu bat zor diegula. Ezin al zen beste abesti bat sortu edo aukeratu eta 'Agur Jaunak' pakean utzi?
Gero eta aldrebeskeria gehiago egiten dira 'zuzentasunaren izenean'.