Munduko hegaztirik zaharrena, 65 urteko Wisdom albatrosa, ama izan da berriro

65 urterekin, aitatxi-amatxi zaharrunoak gara gizaki gehienok. Baina hara non, 65 urteko albatros batek, Wisdom izeneko Laysan albatros eme batek, aurten ere bere kumetxoa izan duen; bere 35-40. kumaldia dela kalkulatzen dute Midway Atoll National Wildlife Refuge parkeko ikerlariek. Azken 10 urteotan 6 kumaldi izan ditu, hori behintzat ziur dakigu.

Wisdom zaio izena, amama honi. 1956. urtean harrapatu zuen biologo batek, eta eraztuna ipini zion, bere ibilerak ikertzeko. Gutxienez 5 urte zituela kalkulatu zuten orduan; 1951. urtean jaioa, beraz. Hainbat urtez pista galdu zitzaion, baina 2001. urtean, berriz ere albatrosak aztertzen eta eraztuntzen ari zirenean, Parke Naturaleko biologoek harrituta ikusi zuten harrapatutakoetako bat Wisdom bera zela (orduan ipini zioten izena, 50 urte zituela).

Ondorengo irudietan ikusi dezakezue, bere kume jaioberria zaintzen, hanketan 2 eraztun dituela: 1951an ipini zioten metalikoa eta 2001eko berri gorria (azken gorri horri esker, urteotan askoz errazago egiten zaio jarraipena Wisdomi).

Wisdom albatrosaren ibilerak eta datuak

Laysan albatrosa (Phoebastria immutabilis) Ipar Pazifikoan bizi den itsas hegazti handi bat da (albatrosen artean txikienetarikoa, hala ere). Urtean zehar hegaldi luzeak egiten dituzte ozeanoetan barrena, baina kumaldia iristen denean, Hawaiiko ipar mendebaldeko uharteetan biltzen dira gehientsuenak; 2,5 milioi albatros elkartzen dira urtero Midway Atoll National Wildlife Refuge parkean (munduko populazio osoaren %98 inguru). Txito bakarra izaten dute kumaldiko. 

Laysan albatrosak, hegazti handi asko bezala, monogamoak dira, eta bizi guztirako izaten dute bikote berbera. Wisdomen kasuan, hain zaharra izanik, badirudi gutxienez 2-3 bikote ezberdin izan dituela bizitzan zehar. Oraingoak Goo du izena, eta bikoteak otsaila hasieran izan duen txito jaioberriak Kūkini. Ikerlariek estimatzen dutenaren arabera, Wisdomen 35-40. kumea izan daiteke. 

Wisdomek harrituta dauzka ikerlariak. Izan ere, bere espezieko hegazti gehienek 30-35 urteko bizi iraupena izaten dute. Gainera, orain arte uste zen, bizi iraupen handiko hegazti emeak antzu bihurtzen zirela adin batetik aurrera (gizakiaren kasuan bezala). Usteak erdia ustel, gutxienez Wisdomen kasuan. 

Orain gutxira arte, beste albatros batek zeukan adin marka handiena, Diomedea sanfordi espezieko beste albatros eme batek. Grandma izena jarri zioten eta 61 urtera arte ikusi zuten bizirik Zeelanda Berrian.

Parke Naturaleko ikerlarien kalkuluen arabera, bere bizitzan zehar 4,5 milioi kilometro inguru egin ditu hegan Wisdomek, Pazifikoko uretan barrena; lurretik ilargira bospasei joan-etorri egiteko lain.

Informazioaren irudia eta iturri nagusia: npr.org. Wisdomi azken urteotan egin zaion jarraipenaren berri, Midway Atoll parkeko webgunean eta albiste honetan.