adm.euskaraz.taldea

2023ko apirilaren 28an Nafarroako Arartekoak gomendioa eman dio Tafallako Udalari: Beharrezko neurriak har ditzala herritarrek administraziora euskaraz jotzeko duten eskubidea bermatzeko.

Aurrekontuak onetsita, 2022. urtea hasi zen. Hilabeteak banan-banan igaro ziren, eta urtea amaitu zen. Gai honetan ere, PSOEk bere hitza jan zuen. Historia honetan harrigarriena ez da hori, baizik eta EH Bilduk akordio hori betetzeko inolako presiorik ez egitea. Akordio horren bidez argazkia egitea zen helburua?

“Plaza de la Constitución” kartela ele bitan jartzeko betebeharrik eza ebatzi zuen epaileari zuzenean aurka egin dio Nafarroako Administrazio Auzitegiak, argudio sorta batekin: Alkateak ez du eskumenik Euskararen Ordenantza saihesteko; “Plaza de la Constitución” edo “Camino de Santiago” ez dira Nafarroako Gobernuak onartutako toponimoak; ez dira izen bereziak, Erregistro batek babestuak; ez dira izen itzuliezinak (“Donejakue Bidea” normaltasunez erabiltzen da Nafarroako Aldizkari Ofizialean); afera hau Nafarroako Administrazio Auzitegiko Osoko Bilkuran erabaki zen (kide guztiak bilduta) eta Nafarroako Administrazio Auzitegiaren jurisprudentzia horrela finkatuta geratu zen (ele bitan jartzearen alde).

Burlatako Udalak, agintaldia amaitzear dagoenean, Euskararen Ordenantza aldatu du (2023ko martxoaren 28an argitaratu zen Nafarroako Aldizkari Ofizialean). Navarra Sumak eta PSN-PSOEk gehiengo osoa dutenez, ezin zen onerako izan: murrizketa izan da ondorioa. Euskaraz jakitea nahitaezkoa ez duten lanpostu guztietan, euskara meritu gisa puntuatzea aurreikusten zen orain arte. Hori desagertu da eta, beraz, aldaketa handien bezperan gaude.

Nafarroako eremu mistora berriki sartutako Udal batzuek euskara puntuatzen hasi izana positiboa bada ere, oro har, egonkortze prozesuekin administrazio gaztelaniadun elebakarra bultzatu da Nafarroan, Euskararen Ordenantza saihestu dute eremu mistoko zenbait udalek, eta eremu “ez euskaldunean”, Arartekoaren gomendioei muzin eginez, kasu askotan atzerriko hizkuntzak baloratu dira, euskara baztertzen zen bitartean.

Euskarazko izenaren aldeko elkarretaratzea antolatu du gaur EDS-k eta euriari aurre eginez hainbat lagun batu gara. Euskara hizkuntz paisaiatik desagertzerik nahi ez dugulako. Epailearen oinarririk gabeko erabakiaren aurka.

Zizur Nagusiko Udalak Euskararen Ordenantza murriztu du urtarrilaren 26ko Osoko Bilkuran. Honako hauek bozkatu dute murrizketaren alde: Geroa Baik, EH Bilduk, PSOEk eta AS Zizurrek (Navarra Sumak are gehiago murriztu nahi zuen).

Hauek dira Navarra Sumak eta PSOEk egin nahi dituzten murrizketak: desagerrarazi nahi dute euskara meritu moduan puntuatzeko beharra, gaztelania euskararen aurretik jartzea aurreikusten da testu eta errotulazioetan (indarrean dagoen Euskararen Foru Dekretuaren aurka), kendu egin nahi dute D ereduaren aldeko kanpainak egiteko beharra eta euskara ikasteko migratzaileentzako kanpainak egiteko beharra, euskaldunen zentsua desagerrarazi nahi dute…

Arartekoak gomendio hau eman dio Nafarroako Erdialdea Garatzeko Partzuergoari: Beharrezko neurriak har ditzala, berma dadin herritarrek Administraziora euskaraz zuzentzeko duten eskubidea. 2023ko urtarrilaren 3an eman zion gomendioa Nafarroako Arartekoak.

Nafarroako Administrazio Auzitegia eragozpenik handiena bihurtu da euskararen normalizaziorako, eremu mistoko udaletan. Aski da!

Ikusezinak, entzun ezinak gara. Euskararen Foru Legea zonifikazioan oinarritzen da. Sistema konplikatuegia da beti kontuan hartzeko. Beraz, hobe praktikan euskaltzaleen aspaldiko aldarrikapena onartzea: Zonifikazioa desagertzea. Beste behin Nafarroa osoa eskualde “ez euskalduna” bihurtu dute.

Akordioak egitea ondo dago, baina gero betetzen ez badira, horietaz ahaztea ez.

Euskaltzale guztiak deitzen ditugu hurrengo ostegunean, azaroak 24, arratsaldeko 6etan, Burlatako Udaletxearen aurrean protesta egiteko. Ez dezatela pentsa lo geratuko garela, hainbeste erasoren aurrean!

Zenbait aldaketa onesteko bidean daude; garrantzisuena euskaraz jakitea meritu moduan baloratzeko beharra kentzea da. Horrek bide emanen dio Plantilla Organikoa aldatzeari.

Burlatako Alkatetzak (Navarra Sumaren esku), Iruñerriko udalerrietan izandako ebazpen batzuk aitzaki, Burlatako Euskararen Ordenantza (2018) murriztu nahi du, ondoren bertako plantilla organikoari lotutako lanpostuen profilak aldatu nahian.

Legea betearazteko dagoen erakundea legea urratzeko funtzionatzen ari da, bere burua legegileen gainetik jarrita, euskarafobia ikur. Euskararen Defentsarako Sareak egin du gaur bere ibilbidearen bigarren ekintza: Nafarroako Administrazio Auzitegiaren aurrean bildu gara hainbat lagun, erakunde honen euskarafobia salatzeko.

Zuri ere onartezina iruditzen bazaizu, zatoz azaroaren 4an (ostirala), 18:30ean, protesta egitera NAAren egoitzara (Ezkirotz karrikan, Iturrama karrikarekin elkartzen den tokian). STOP Nafarroako Administrazio Auzitegiaren Euskarafobiari!

“Orbaibarko Zerbitzuen Batasunari gomendatzea har ditzala herritarrek Administraziora euskaraz zuzentzeko duten eskubidea bermatzeko beharrezkoak diren neurriak”. Horixe gomendatu zion Arartekoak 2022ko irailaren 2an.

Legegintzaldiko 3. urtea, da eta gutxieneko hori ere ez da lortu, hots, Nafarroa guztian euskara alemana adina behintzat baloratzea. Legealdiaren bukaera iristen denean, zer balantze egin beharko dugu?

Eta abuztura iritsi gara, eta ez dugu auzi honi buruzko berri gehiago. PSOEk hitza betetzeko asmorik bai al du?